ΕΝAΝΤΙA ΣΤΗΝ «ΠΡΑΣΙΝΗ» AΝAΠΤΥΞΗ, ΤA ΦΡAΓΜAΤA ΚΑΙ ΤΗΝ ΕΚΤΡΟΠΗ Ο ΠΟΤΑΜΟΣ ΑΧΕΛΩΟΣ ΘΑ ΝΙΚΗΣΕΙ!
“και έτσι λένε ότι έχουμε έρθει σ’ αυτή τη γη για να καταστρέψουμε τον κόσμο. Λένε ότι οι άνεμοι όντως ρημάζουν τα σπίτια, και κόβουν τα δέντρα, και η φλόγα τα καίει, αλλά εμείς αφανίζουμε τα πάντα, κατατρώμε τη γη, αλλάζουμε την κοίτη των ποταμών, ποτέ δεν ησυχάζουμε, ποτέ δεν ξαποσταίνουμε, αλλά πάντα τρέχουμε εδώ κι εκεί, ψάχνοντας χρυσό και ασήμι, ποτέ δεν ικανοποιούμαστε, και μετά ριψοκινδυνεύουμε γι’ αυτά, κάνουμε πολέμους, βρίζουμε, ποτέ δεν λέμε την αλήθεια και τους έχουμε στερήσει τα αναγκαία προς το ζην.”
Girolamo Benzoni, Ιστορία του Νέου Κόσμου, 1565
Επιχειρώντας να περιγράψουμε συνοπτικά την κατεύθυνση και στόχευση του πολιτικοοικονομικού συστήματος σε συνθήκες “κρίσης” και αναδιάρθρωσής του, σε σχέση με την εκμετάλλευση των φυσικών πόρων και συνολικότερα την εμπορευματοποίηση του φυσικού περιβάλλοντος, δανειζόμαστε τα λόγια του subcomandante Marcos: “Για να αυξήσουν τα κέρδη τους οι καπιταλιστές δεν καταφεύγουν μόνο στη μείωση του κόστους παραγωγής ή στην αύξηση των τιμών της πώλησης των εμπορευμάτων. Αυτό είναι βέβαιο αλλά ελλιπές. Υπάρχουν τουλάχιστον τρεις ακόμη μορφές: μία είναι η αύξηση της παραγωγικότητας, η άλλη είναι η παραγωγή νέων εμπορευμάτων και μία ακόμη είναι το άνοιγμα νέων αγορών. Η παραγωγή νέων εμπορευμάτων και το άνοιγμα νέων αγορών επιτυγχάνεται τώρα με την κατάκτηση και επανακατάκτηση γεωγραφικών περιοχών και κοινωνικών χώρων που προηγουμένως δεν είχαν ενδιαφέρον για το κεφάλαιο. Παραδοσιακές γνώσεις και κώδικες γενετικής μαζί με φυσικούς πόρους όπως το νερό, τα δάση κι ο αέρας μετατρέπονται τώρα σε εμπορεύματα ήδη ανοιχτών ή προς δημιουργία αγορών.” (Δεκέμβρης 2007)
Μιλώντας ειδικότερα για την ελληνική πραγματικότητα σήμερα, η αναδιάρθρωση του πολιτικοοικονομικού συστήματος χαρακτηρίζεται από μια άνευ προηγουμένου επιθετικότητα απέναντι στην κοινωνία και τη φύση. Χαρακτηριστικά αναφέρουμε τη γιγαντιαία επιχείρηση εκποίησης δημόσιων φυσικών πόρων και εκτάσεων στο ιδιωτικό κεφάλαιο, που πραγματοποιείται από το ελληνικό κράτος υπό την κηδεμονία της Ε.Ε. και του Δ.Ν.Τ. Καθώς επίσης και τον εκσυγχρονισμό του νομικού πλαισίου, όπως ο νόμος του υπουργείου Οικονομίας και Οικονομικών “Fast Track” (Διαδικασία Ταχείας Αδειοδότησης) και εκατοντάδες άλλα νομοσχέδια και υπουργικές αποφάσεις, ώστε να αρθούν οποιεσδήποτε θεσμικές δεσμεύσεις υπήρχαν μέχρι σήμερα στην εκμετάλλευση και εμπορευματοποίηση του φυσικού περιβάλλοντος, όπως η προστασία της δασικής έκτασης, ο δημόσιος χαρακτήρας του αιγιαλού, η υποχρέωση κατάθεσης περιβαλλοντικών μελετών στα μεγάλα κατασκευαστικά έργα κ.ά. Πρόκειται για την δημιουργία συνθηκών ανεξέλεγκτης λεηλασίας και καταστροφής της φύσης στο όνομα της κρατικής – καπιταλιστικής ανάπτυξης που σε “περιόδους κρίσης” εμφανίζεται ως υπόθεση εθνικού συμφέροντος.
Συνολικότερα οι συνθήκες άγριας εκμετάλλευσης της φύσης και της κοινωνίας που επιβάλλονται από τα πολιτικά και οικονομικά αφεντικά σε παγκόσμιο επίπεδο επιφέρουν περαιτέρω υποβάθμιση της ζωής τόσο του ανθρώπου όσο και συνολικά του φυσικού κόσμου, φτάνοντας μέχρι τα έσχατα όρια της διακινδύνευσης της ίδιας της επιβίωσης, όπως έμμεσα ομολογείται από τους ίδιους μιλώντας πλέον για ανεπίστρεπτες κλιματικές αλλαγές και περιβαλλοντική κρίση.
Μέσα σε αυτές τις συνθήκες, η υπόθεση της εκτροπής του Αχελώου και της λειτουργίας των Υ/Η φραγμάτων της Μεσοχώρας και της Συκιάς δεν δικαιολογεί καμία επανάπαυση και ολιγωρία εξαιτίας της προσωρινής αναστολής των έργων. Μετά την αναμενόμενη από καιρό “γνωμοδότηση” του Δικαστηρίου των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων η οποία ουσιαστικά μεταθέτει την ευθύνη της εκτροπής σε εθνικό επίπεδο, ακολούθησε νέα απόφαση – ακύρωση του έργου της εκτροπής από το Σ.τ.Ε διαψεύδοντας τις προσδοκίες του κράτους ότι θα άνοιγε και νομικά ο δρόμος για την ολοκλήρωση των έργων. Ωστόσο, να σημειωθεί ότι η απόφαση του Σ.τ.Ε. είναι εστιασμένη στο ζήτημα της εκτροπής, δηλαδή της μεταφοράς νερού από μια υδρολογική λεκάνη σε μια άλλη και όχι σε αυτό καθεαυτό το ζήτημα της έμφραξης του Αχελώου από τα φράγματα από τα οποία το ένα έχει ολοκληρωθεί (Μεσοχώρα) και το άλλο είναι ημιτελές (Συκιά). Και πρέπει να υπογραμμιστεί ότι στην περίπτωση που παγώσει η εκτροπή έχει εκδηλωθεί ήδη από τη μεριά του κράτους, η πρόθεση να παρουσιαστούν αυτά τα γιγαντιαία φράγματα, τα οποία έχουν σχεδιαστεί ως έργα κεφαλής του όλου προγραμματισμού για την εκτροπή του Αχελώου, σαν αυτοτελή έργα. Έτσι ώστε να επιτύχει την αποπεράτωση και λειτουργία τους ως Η/Υ εργοστάσια, τα οποία προβλέπεται στο άμεσο μέλλον να εκχωρηθούν βάση νόμου (βλ: μνημόνιο) σε ιδιώτες. Γεγονός που σημαίνει και πάλι την έμφραξη του ποταμού, την εξαφάνιση της χαράδρας του άνω Αχελώου από τους τεχνητούς ταμιευτήρες και τον καταποντισμό της Μεσοχώρας.
Ειδικά σήμερα, η επιθετικότητα του ελληνικού κράτους, έτσι όπως εκδηλώνεται σε κάθε επίπεδο ενάντια στη φύση και την κοινωνία, δεν αφήνει περιθώρια αμφιβολίας για τις προθέσεις του για τον Αχελώο. Το κράτος και οι εργολάβοι, για μια ακόμη φορά, θα κάνουν οτιδήποτε -είτε εντός είτε πέραν της υπάρχουσας νομοθεσίας- προκειμένου να προχωρήσουν τα έργα και να ολοκληρωθούν οι σχεδιασμοί τους, αδιαφορώντας για τις συνέπειες στον ποταμό, τον ορεινό περιβάλλοντα χώρο και τις τοπικές κοινωνίες. Χαρακτηριστικές είναι άλλωστε οι δηλώσεις του πρώην υπουργού υποδομών Χρυσοχοΐδη αμέσως μετά την απόφαση του Σ.τ.Ε.: «ξανά αυτή τη στιγμή πήραμε μια αρνητική απόφαση από το Συμβούλιο της Επικρατείας, αλλά ταυτόχρονα απόφαση που μας επιτρέπει να κάνουμε το έργο», προσθέτοντας ότι «θα σεβαστούμε και την απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας και θα προχωρήσουμε να φτιάξουμε το έργο». Έτσι το υπουργείο Υποδομών μεθοδεύει την αναπροσαρμογή των τεχνικών και περιβαλλοντικών όρων του έργου, ώστε να εμφανίζεται ότι προωθείται σύμφωνα με τις επιταγές της απόφασης του ΣτΕ. Εδώ έχει σημασία να επισημάνουμε την πλήρη ευθυγράμμιση της σημερινής κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ – ΑΝΕΛ στις νεοφιλελεύθερες αντικοινωνικές πολιτικές λεηλασίας του φυσικού κόσμου που επέβαλαν όλες οι προηγούμενες κυβερνήσεις, η ΕΕ και το ΔΝΤ, στις οποίες εντάσσεται και η ολοκλήρωση των Υ/Η έργων, η ιδιωτικοποίηση τους και ο οριστικός αφανισμός της Μεσοχώρας και του άνω ρου του Αχελώου.
Επιπλέον, πέραν του Αχελώου, έχουν αναγγελθεί ήδη μια σειρά και άλλων καταστροφικών για τη φύση και τις τοπικές κοινωνίες σχεδιασμών σε πλήθος σημείων της χώρας, όπως είναι τα μεταλλεία χρυσού στην Χαλκιδική και την Ροδόπη, η εγκατάσταση αιολικών βιομηχανικών ζωνών σε όλα τα ορεινά συγκροτήματα, το γιγαντιαίο πρόγραμμα “ΗΛΙΟΣ” φωτοβολταϊκών βιομηχανικών ζωνών, η άντληση πετρελαίου από τον πυθμένα του Ιόνιου και του Κρητικού πελάγους, η κατασκευή εκατοντάδων Υ/Η φραγμάτων σε πλήθος ποταμών και χειμάρρων, η παράδοση αναρίθμητων φυσικών οικοτόπων στην τουριστική βιομηχανία κ.α.
Aπέναντι σε αυτούς τους σχεδιασμούς, ένας εμβληματικός αγώνας που εξελίσσεται τα τελευταία χρόνια, είναι αυτός των κατοίκων της Β.Α. Χαλκιδικής που αντιστάθηκαν σθεναρά στους σχεδιασμούς του κράτους και των χρυσοθήρων (της ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΧΡΥΣΟΣ, θυγατρική της καναδικής πολυεθνικής ΕLDORADO GOLD) για την εγκατάσταση μεταλλείων εξόρυξης χρυσού στο όρος Κάκαβος, απειλώντας με αφανισμό τη φύση και τα χωριά της περιοχής. Ένας αγώνας που έχοντας να αντιμετωπίσει τη σφοδρή κρατική καταστολή (βίαιη καταστολή διαδηλώσεων, αστυνομική κατοχή στην περιοχή, προσαγωγές και υποχρεωτική λήψη DNA και προφυλάκιση 4 αγωνιζόμενων κατοίκων μετά την επίθεση-σαμποτάζ στο εργοτάξιο της ΕΛΛΗΝΙΚΌΣ ΧΡΥΣΟΣ στις Σκουριές ) όρθωσε ένα σημαντικό κοινωνικό ανάχωμα στην επίθεση του κράτους και του κεφαλαίου που προωθείται τα τελευταία χρόνια μέσα από το ιδεολόγημα της ανάπτυξης. Ενώ σήμερα καλείται να υπερβεί τις δυσμενείς συνθήκες που διαμορφώθηκαν τα τελευταία δύο χρόνια εξαιτίας της καλλιέργειας αυταπατών που προκάλεσαν οι υποσχέσεις του ΣΥΡΙΖΑ για ακύρωση του έργου θεσμικά. Γεγονός που είχε ως μοναδικό αποτέλεσμα να ατονήσει ο αγώνας της βάσης και να προχωρήσουν με εντατικούς ρυθμούς τα καταστροφικά έργα της εταιρίας.
Εδώ αναδύεται η συνεισφορά των κινημάτων και η σημασία του κοινωνικού αγώνα για την προάσπιση της φύσης. Μην προσδοκώντας τίποτε ουσιαστικό από τους θεσμικούς διαμεσολαβητές – χειραγωγούς, και έχοντας βαθιά επίγνωση ότι οι λογικές ανάθεσης και η εμπιστοσύνη στην αριστερή, όπως και σε κάθε άλλη κυβέρνηση, οδηγεί στην παραίτηση και την ήττα των κοινωνικών αγώνων, οργανώνουμε από τα κάτω τις αντιστάσεις μας και στήνουμε αναχώματα στην επέλαση κράτους και κεφαλαίου, με σκοπό να πυκνώσουν οι δεσμοί αλληλεγγύης και συντροφικότητας των αγωνιζόμενων και να συντεθούν οι αρχές και οι θέσεις τους στην κατεύθυνση μιας συνολικότερης επιλογής ρήξης με την εξουσία και τις αντικοινωνικές επιταγές της. Και παρά το γεγονός ότι οι τοπικές πρωτοβουλίες είναι ουσιαστικές για τη δυναμική και την εξέλιξη του αγώνα, η απουσία ή η υποχώρησή τους δεν σημαίνουν και το σταμάτημα του αγώνα, ιδίως όταν αυτός δεν αφορά ένα στενά τοπικό περιβαλλοντικό ζήτημα, αλλά ένα κεντρικό πολιτικό ζήτημα.
Αντιλαμβανόμενοι τον ποταμό Aχελώο ως μέρος τού φυσικού κόσμου που λεηλατείται από το κράτος και το κεφάλαιο, κοινή συνείδηση όσων βρεθήκαμε από το 2007 στη Μεσοχώρα ήταν να παρέμβουμε εκεί ακριβώς όπου εξελίσσονται οι καταστροφικές δραστηριότητες και να συμβάλουμε στην αναζωπύρωση του αγώνα ενάντια στα φράγματα και την εκτροπή του ποταμού, τις αμμοληψίες και την αποψίλωση των παρόχθιων δασών. Αντίθετα με μια λογική που θέλει τον αγώνα είτε να αυτοπεριορίζεται είτε να απομακρύνεται από το σημείο των φραγμάτων και της εκτροπής και εντέλει να αδρανοποιείται, με ολέθριες επιπτώσεις για αυτήν την επιλογή αλλά και αρνητική επίδραση στον ευρύτερο αγώνα για την προάσπιση του ποταμού.
Πολλοί κάτοικοι της Μεσοχώρας από το 1990 διάλεξαν τον αξιοπρεπή δρόμο της αντίστασης, και είναι στο χέρι τους να τον συνεχίσουν και σήμερα. Κόντρα στην τοπική εξουσία (Δημαρχία και Περιφέρεια) και τα συμφέροντα που παίζονται στις πλάτες τους για χάρη της ΔΕΗ, του κράτους και των κατασκευαστικών εταιρειών, αλλά και πέρα από θεσμικές και κομματικές λογικές διαφόρων παραγόντων που καλλιεργούν αυταπάτες. Από τη μεριά μας, επιζητώντας τη ριζοσπαστικοποίηση, την όξυνση, τη γενίκευση και το συντονισμό του κοινωνικού αγώνα από τα κάτω, στεκόμαστε αλληλέγγυοι πλάι σε όλους όσοι αγωνίζονται συλλογικά ενάντια στη λεηλασία της φύσης. Και θεωρούμε την αγωνιστική παρουσία μας στο χώρο όπου διαπράττεται το έγκλημα των φραγμάτων και της εκτροπής απαραίτητη και χρήσιμη για την εξέλιξη και την ανάπτυξη τόσο του αγώνα για την προάσπιση του Αχελώου και των τοπικών κοινωνιών στον άνω ρου του, όσο και για την προάσπιση του φυσικού κόσμου και της κοινωνίας συνολικότερα.
ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗ ΣΕ ΟΛΟΥΣ ΟΣΟΙ ΑΓΩΝΙΖΟΝΤΑΙ ΜΕ ΑΞΙΟΠΡΕΠΕΙΑ ΕΝΑΝΤΙΑ ΣΤΗΝ ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΗ ΤΗΣ ΦΥΣΗΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΚΟΙΝΩΝΙΑΣ
ΑΥΤΟΝΟΜΗ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ ΑΓΩΝΑ
Αύγουστος 2015
